Taalontwikkelend of taalbewust lesgeven – naar een breder perspectief voor meer impact

Taalvaardigheid raakt aan heel veel vakoverstijgende vaardigheden: kernachtig formuleren, redeneren, sociaal-culturele vaardigheden, creativiteit en zelfs motivatie. Taalontwikkelend lesgeven is dus voor alle docenten relevant. En toch bereiken we niet iedereen. Om meer impact en bereik te creëren, lichten de sprekers toe hoe ze in hun instelling taalbewust/taalontwikkelend lesgeven verbreden door bruggen te leggen naar internationalisering, diversiteit en overgang naar het hoger onderwijs.

Fictie als fundament

Op de Leidse pabo is in het afgelopen studiejaar het taalcurriculum volledig vernieuwd op basis van de nieuwe (concept)kerndoelen en de laatste inzichten op het gebied van rijke taal en taalontwikkelend lesgeven. Docenten taal en jeugdliteratuur Carmel de Groot en Fannie Pielage nemen je graag mee in deze vernieuwing, waarbij de wondere wereld van de jeugdboeken en verhalen een startpunt kan zijn voor het leren van alle taalvaardigheden. Binnen het vak taal, maar zeker ook in verbinding met andere vakken.

Er wordt een vertaalslag gemaakt van actuele, theoretische vaktermen naar de dagelijkse onderwijspraktijk. Termen als rijke taal, geïntegreerd taal- en zaakvakonderwijs, inductieve taalbeschouwingsdidactiek en de Taalronde mogen geen ver-van-je-bedshow meer zijn. In circuitvorm ervaren deelnemers verschillende werkvormen, waarbij de taaldomeinen geïntegreerd aan bod komen.

Samen werken aan taal: een praktijkvoorbeeld van een effectief taalbeleid in het secundair/voortgezet onderwijs

We zijn er allemaal van overtuigd dat een goed taalbeleid ervoor moet zorgen dat de taalcompetenties van al onze leerlingen vooruit gaan. Maar hoe zorg je ervoor dat de initiatieven die een taalbeleidsteam ontwikkelt niet bij eenmalige acties blijven, of, erger nog: stof staan te vergaren in een kast van het beleidslokaal? Hoe zorg je er dus voor dat je komt tot acties die tot op de klasvloer geraken en gedragen worden door alle leerkrachten?

In deze sessie krijg je een praktijkvoorbeeld in de vorm van een getuigenis van een leerkracht uit het Sint-Rita College Kontich. Deze school werd begeleid door het Centrum voor Taal en Onderwijs (CTO) in een traject rond taalbeleid. Aan de hand van deze getuigenis verkennen we de drie tandwielen van het taalbeleidsmodel van het CTO: effectieve taalpraktijken, een krachtige leeromgeving en een dynamisch implementatieproces. Het is via deze tandwielen dat we proberen te komen tot een duurzaam, schoolbreed en structureel taalbeleid. Om andere geïnteresseerde scholen te ondersteunen, leggen we ook de link naar de recent gelanceerde leerbox www.taalbeleid.be.

Teamtrajecten Taalontwikkelend lesgeven in de professionele bachelor Bedrijfsmanagement: heldere verwachtingen, weerstand en uitkomsten

We nemen je graag mee in onze zoektocht naar het ultieme teamtraject Taalontwikkelend lesgeven in de professionele bachelor Bedrijfsmanagement. Voor de afstudeerrichtingen die een traject opnemen, starten we met een behoefteanalyse: we stellen een taalprofiel op (wat verwacht het werkveld?), en we bevragen studenten en docenten: hoe kijken zij naar taal? Wat zijn hun verwachtingen?

Vertrekkende van deze heldere verwachtingen, maken we samen me het team de leerlijn taalvaardigheid van de opleiding zichtbaar en expliciet: wat gebeurt er al, waar liggen nog kansen? Vervolgens nemen we de teams mee in de basics van taalontwikkelend lesgeven, om de kansen die er liggen maximaal te benutten.

We botsen in de trajecten op weerstand: is het wel onze verantwoordelijkheid om studenten te leren lezen en schrijven? We maken de ingrepen dan ook zo klein en bevattelijk mogelijk en houden daarbij steeds in het achterhoofd dat iedere teamsessie rond taalvaardigheid sowieso rendeert.