Effectieve principes voor de leesstart

In deze sessie zoeken we antwoorden op enkele prangende vragen rond de leesstart.

Wat gebeurt er in het brein van beginnende lezers? Welke principes zijn belangrijk voor het vlot en vloeiend lezen en waarom zijn kennis en woordenschat vanaf het begin zo cruciaal? Wat is de meerwaarde van werken met brede thema’s of ankers bij het uitbouwen van een krachtig curriculum dat kansen biedt aan alle leerlingen en betrokken en gemotiveerde lezers maken?

We nemen telkens een belangrijk vraagstuk rond de leesstart onder de loep, koppelen het aan inzichten uit wetenschappelijk onderzoek (bv. lesinlezen.be, taaltrajecten.be) en illustreren dit met concrete praktijkvoorbeelden. Op naar een sterke leesstart!

Een samenleesgroep van ‘Het Lezerscollectief’ op de pabo of lerarenopleiding: organisatie en praktische sessie

Samen verhalen en gedichten lezen verbindt mensen en maakt hen sterker en weerbaarder. Deze workshop geeft je praktische handvatten om een samenleesgroep voor studenten te starten op je hogeschool. Taaldocenten Elena Schutjes en Vanessa Dockx, beiden werkzaam aan de lerarenopleiding van de Thomas More in Vorselaar (België), delen hun ervaringen met jullie. Hoe neem je het samen lezen structureel op in je aanbod? Hoe motiveer je studenten om te komen? In het tweede deel van de sessie krijg je een voorproefje van de methodiek van ‘Het Lezerscollectief’ aan de hand van een korte tekst. Samen laten we woorden tot leven komen. We duiken in de ervaring en ontdekken dat  verhalen mensen dichter bij elkaar brengen en gesprekken openen. Of het nu met kinderen, jongeren, ouderen, vrienden, studenten, collega’s of onbekenden is, samen lezen maakt lezen zoveel intenser.

Meer info: https://lezerscollectief.be/nl/

Interactief voorlezen voor tieners: dieper tekstbegrip én meer kennis

De voorbije jaren klinken steeds meer alarmbellen over de dalende taalvaardigheid en achtergrondkennis van leerlingen. Met het oog op volwaardige participatie aan onze kennismaatschappij zijn een goede taalvaardigheid én brede kennisbasis nochtans broodnodig. In deze sessie zetten we interactief voorlezen centraal als evidence-informed methodiek in een kennisrijk curriculum. Vooral voorleesinterventies die gekoppeld zijn aan doelgerichte taal- en denkactiviteiten vóór, tijdens en na het voorlezen blijken effectief. We focussen hierbij op rijke interactieve (voor)leesmomenten bij leerlingen in de laatste graad van het basisonderwijs. Door rijke teksten te koppelen aan doelgerichte taal- en denkactiviteiten, versterkt interactief voorlezen woordenschat, dieper tekstbegrip én kennisontwikkeling. In deze sessie duiken we in een bad vol rijke teksten geschikt voor leerlingen vanaf tien jaar. We onderzoeken samen hoe je vanuit deze teksten tot kwaliteitsvolle interactie kan komen en zo taal- én kennisontwikkeling bij de leerlingen volop kan stimuleren.

Ouders als leespartner: rijke teksten en laagdrempelige leesprikkels mee naar huis

Leerlingen laten uitgroeien tot vaardige lezers is een complexe en actuele opdracht. Om deze uitdaging aan te gaan, kan een schoolteam het best de krachten bundelen en van lezen een samen-verhaal maken door in te zetten op een breed leesnetwerk met verschillende partners, waaronder ouders (Hebbrecht, Van Severen & Vansteelandt, 2023). Wanneer kinderen (voorbereid worden op het) leren lezen in de derde kleuterklas en het 1ste leerjaar (groep 2 en groep 3), is dat voor alle kinderen én hun ouders een belangrijke stap. Deze momenten kunnen een ideale aanleiding zijn om de samenwerking met ouders omtrent (voorbereidend) lezen te versterken. Ouders kunnen namelijk op een complementaire manier bijdragen aan het leesproces van hun kind (Denies et al., 2024). Een rijk leesklimaat thuis – met boeken, voorlezen en gesprekken over verhalen – versterkt de leesontwikkeling.

Hogeschool Odisee werkte samen met een aantal Vlaamse scholen aan een proeftuin rond leesondersteuning van ouders bij kinderen in de derde kleuterklas en het 1^ste leerjaar. Rijke teksten werden in de klas (voor)gelezen en meegegeven naar huis, samen met laagdrempelige opdrachten en gesprekssuggesties. Het leesaanbod was recent en gevarieerd: (tekstloze) prentenboeken, alfabetboeken, strips, informatieve boeken… In deze bijdrage lichten we onze aanpak toe, illustreren we het gebruikte materiaal en bespreken we de resultaten van de ouderbevragingen en focusgroepen. We hopen dat dit een inspirerend voorbeeld kan zijn om ouders als partner te betrekken bij beginnende geletterdheid.